- A. To άρθρ. 18 παρ. 11 ν. 2121/1993, όπως τροποποιημένο, με το άρθρ. 37 παρ. 1 ν. 4540/2018, ισχύει, ορίζει ότι οι Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης προβλέπουν αποτελεσματική διαδικασία επιστροφής σε επιχείρηση ή/και επαγγελματία της καταβληθείσας σε αυτούς εύλογης αμοιβής/δίκαιης αποζημίωσης για τα μέσα που προβλέπονται στο άρθρ. 18 παρ. 3 του νόμου αυτού.
- B. Η διαδικασία που τηρεί ο ΟΣΔ και οι προϋποθέσεις επιστροφής έχουν ως ακολούθως:
- Εφ’ όσον για το μέσο, κατά την έννοια του άρθρ. 18 παρ. 3 ν. 2121/1993, έχει αποδεδειγμένα καταβληθεί η εύλογη αμοιβή/δίκαιη αποζημίωση, ο τελικός αποδέκτης του μέσου αυτού και κάτοχός του, επιχείρηση ή/και επαγγελματίας, υποβάλλει έγγραφη αίτηση, κατά τα κατωτέρω ειδικότερα προβλεπόμενα. Ο αιτών πρέπει να είναι τελικός αποδέκτης και κάτοχος του εξατομικευμένου μέσου, τόσον κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, όσον και κατά τον χρόνο επιστροφής σε αυτόν της αμοιβής.
- Αντικείμενο της αίτησης είναι μόνον συγκεκριμένο μέσο, το οποίο: [α.] είτε εκ των τεχνικών του προδιαγραφών προδήλως προορίζεται αποκλειστικώς για αναπαραγωγή που δεν είναι εν όλω ή/και εν μέρει ιδιωτική, [β.] είτε οι προδιαγραφές εγκατάστασης ή/και λειτουργίας του αποκλείουν τη χρήση του για ιδιωτική αναπαραγωγή.
- Η αμοιβή επιστρέφεται, εντός τριάντα (30) εργασίμων ημερών από την υποβολή της αίτησης, εφ’ όσον συντρέχουν αποδεδειγμένα οι κάτωθι προϋποθέσεις σωρευτικώς:
[α.] Ο αιτών φέρει το βάρος να αποδείξει πλήρως ότι ο προορισμός του εξατομικευμένου μέσου, για το οποίο ζητείται η επιστροφή της καταβληθείσας αμοιβής, δεν είναι η αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση, ούτε ήταν στο παρελθόν η αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση, στην περίπτωση που ο αιτών δεν ήταν ο αρχικός αποδέκτης του μέσου.
[β.] Προς απόδειξη του προορισμού αυτού, το εξατομικευμένο μέσο πρέπει είτε: [i.] να μην διαθέτει τη δυνατότητα αναπαραγωγής για ιδιωτική χρήση, είτε, αν τη διαθέτει, [ii.] να αποκλείεται πλήρως και απολύτως από τον αιτούντα η καθ’ οποιονδήποτε τρόπο πρόσβαση σε αυτό προς χρήση του για ιδιωτική αναπαραγωγή. Οι άνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν, εις αμφότερες τις υπό [i.] και [ii.] περιπτώσεις, από την ημερομηνία, κατά περίπτωση, εισαγωγής ή κατασκευής του συγκεκριμένου μέσου έως και την ημερομηνία καταστροφής του.
[γ.] Στην αίτηση, επί ποινή απαραδέκτου, αναφέρονται αναλυτικώς το μέσο, ο τύπος του, ο εργοστασιακός κωδικός του, ο χρόνος προμήθειάς του και, κατά περίπτωση ο εισαγωγέας ή ο εγχώριος παραγωγός του μέσου. Η αίτηση συνοδεύεται, επί ποινή απαραδέκτου της, από: [i.] βεβαίωση, κατά περίπτωση, του εισαγωγέα ή του εγχωρίου παραγωγού στην οποία να αναφέρεται το ύψος της εύλογης αμοιβής/δίκαιης αποζημίωσης που καταβλήθηκε για το συγκεκριμένο τεχνικό μέσο, που προμηθεύτηκε ο αιτών. Στη βεβαίωση αναφέρεται, επίσης, ο χρόνος καταβολής της εύλογης αμοιβής/δίκαιης αποζημίωσης με μνεία του οικείου τιμολογίου των ΟΣΔ, βάσει των οποίων χώρησε η καταβολή αυτή και [ii.] υπεύθυνη δήλωση για την αλήθεια και ακρίβεια όλων των αποδεικτικών μέσων των ισχυρισμών του αιτούντος. [iii.] τα έγγραφα, από τα οποία προκύπτει η πλήρωση των όρων Β.3.βi. και Β.3.βii. του παρόντος. Στην περίπτωση του B.3.βii, απαιτείται έγγραφο, από το οποίο προκύπτει η τεχνική/τεχνολογική αδυναμία πρόσβασης ή και αναπαραγωγής για λόγους ιδιωτικής χρήσης, μαζί με τον κατάλογο των μέτρων προστασίας που έχει λάβει ο αιτών για τον αποκλεισμό αυτό έναντι των συνεργατών του ή τρίτων συναλλασσόμενων. Τυχόν σύμβαση ή/και κανονισμός για τη χρήση του μέσου με απαγόρευση ιδιωτικής αναπαραγωγής δεν αρκούν.
Γ. Για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επιστροφή του ποσού που καταβλήθηκε για το συγκεκριμένο μέσο, η οικεία αίτηση υποβάλλεται εγκύρως:
- Στον ΟΣΔ «ΑΘΗΝΑ»: Εφ’ όσον πρόκειται για ποσό εύλογης αμοιβής/δίκαιης αποζημίωσης, που αφορά σε συσκευές εγγραφής ήχου ή εικόνας, ή ήχου και εικόνας, μαγνητικών ταινιών ή άλλων υλικών φορέων πρόσφορων για την αναπαραγωγή ήχου ή εικόνας, ή ήχου και εικόνας.
- Εναλλακτικώς, κατ’ επιλογή του αιτούντος, εις ένα εκ των ΟΣΔ «ΑΘΗΝΑ» ή «GRAMMO»: Εφ’ όσον πρόκειται για ποσό εύλογης αμοιβής/δίκαιης αποζημίωσης που αφορά σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, φορητές ηλεκτρονικές συσκευές - ταμπλέτες (tablets), έξυπνα κινητά τηλέφωνα (smartphones), υλικούς φορείς ψηφιακής αντιγραφής και άλλα αποθηκευτικά μέσα χωρητικότητας άνω των 4GB, συσκευές ή εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται για την ψηφιακή αντιγραφή, μετεγγραφή ή με άλλο τρόπο αναπαραγωγή, ανεξάρτητα εάν λειτουργούν σε συνάρτηση ή μη με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
- Στον ΟΣΔ «ΟΣΔΕΛ»: Εφ’ όσον πρόκειται για ποσό εύλογης αμοιβής/δίκαιης αποζημίωσης που αφορά σε φωτοτυπικές συσκευές, σαρωτές και εκτυπωτές.
Δ. Σημείωση: Εάν επιχείρηση ή επαγγελματίας αναπαράγει έργα/προστατευόμενα αντικείμενα για μη ιδιωτική χρήση (λ.χ. για επαγγελματική χρήση), οφείλει να εξασφαλίσει έγγραφη άδεια από τον δικαιούχο του έργου/προστατευομένου αντικειμένου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993.