ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Βρυξέλλες, 26 Σεπτεμβρίου 2023
Εκπροσωπούμε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες δημιουργούς, ερμηνευτές και άλλους εργαζομένους στους κλάδους της τέχνης και του πολιτισμού και καλλιτέχνες, οι οποίοι βασίζονται εξ ολοκλήρου στην ικανότητά τους να αδειοδοτούν και να ελέγχουν τη χρήση του έργου τους, καθώς και της δικής τους φωνής, της ομοιότητας και άλλων προσωπικών δεδομένων, προκειμένου να βιοποριστούν.
Όλοι εμείς μοιραζόμαστε μια κοινή ανησυχία καθώς η γενετική [ή δημιουργική] Τεχνητή Νοημοσύνη εξαπλώνεται ταχέως σε ένα νομικό περιβάλλον που δεν εφαρμόζεται σωστά και στερείται επαρκών διασφαλίσεων σχετικά με τη χρήση των έργων και των προσωπικών δεδομένων των μελών μας για τους σκοπούς της εκπαίδευσης της Τεχνητής Νοημοσύνης. Εξίσου προβληματικές είναι οι πολυάριθμες μη εξουσιοδοτημένες, καταχρηστικές και παραπλανητικές χρήσεις προστατευόμενων έργων και προσωπικών δεδομένων των μελών μας, με τεχνολογίες που βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Η προσοχή μας είναι στραμμένη στη Νομοθετική Πράξη της ΕΕ για την Τεχνητή Νοημοσύνη (EU AI Act), η οποία συνιστά την πρώτη προσπάθεια μιας μεγάλης ρυθμιστικής αρχής να θεσπίσει ένα νομικό πλαίσιο για την πρόοδο αυτής της τεχνολογίας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τα θεμελιώδη κοινωνικά και ατομικά δικαιώματα. Καθώς η διαπραγμάτευση αυτής της Πρότασης εισέρχεται στο τελικό στάδιο της ‘διαβούλευσης των τριών μερών’, θα πρέπει να επαναλάβουμε τη θέση μας και να επιμείνουμε στην απόλυτη ανάγκη για μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, όσον αφορά τη ρύθμιση της γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να αναγνωρίζει, να διασφαλίζει και να επιβάλλει το δικαίωμα των μελών μας να ελέγχουν τη χρήση των καλλιτεχνικών τους δημιουργιών κατά την εκπαίδευση μοντέλων AI [μηχανική μάθηση]. Προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία της ανθρώπινης τέχνης και δημιουργικότητας, [η προσέγγιση] πρέπει να βασίζεται στις αρχές της ενημερωμένης συναίνεσης, της διαφάνειας, της δίκαιης αμοιβής και των συμβατικών πρακτικών.
Αναγνωρίζουμε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη αντιπροσωπεύει μία εξαιρετική τεχνολογική πρόοδο με τεράστιες δυνατότητες βελτίωσης διαφόρων πτυχών της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένων και των κλάδων μας. Ωστόσο, είναι κρίσιμο να αναγνωρίσετε ότι κοντά σε αυτά τα οφέλη, υπάρχει και μια πιο σκοτεινή πλευρά αυτής της τεχνολογίας. Η γενετική AI είναι εκπαιδευμένη να επεξεργάζεται μεγάλους όγκους δεδομένων και τεράστιες ποσότητες προστατευόμενων περιεχομένων που έχουν αφαιρεθεί και αντιγραφεί από το Διαδίκτυο. Είναι προγραμματισμένη να παράγει προϊόντα που μιμούνται πολύ καλά και έχουν την ικανότητα να ανταγωνίζονται την ανθρώπινη δημιουργία. Αυτή η τεχνολογία ενέχει πολλούς κινδύνους για τις δημιουργικές μας κοινότητες:
Πρώτον, τα προστατευόμενα έργα, οι φωνές και οι εικόνες των μελών μας χρησιμοποιούνται συχνά χωρίς τη δική τους γνώση, τη συγκατάθεση και χωρίς αμοιβή για τη δημιουργία περιεχομένου. Ορισμένες από αυτές τις χρήσεις μπορεί να βλάψουν το ηθικό δικαίωμα και την προσωπικότητά τους και να ζημιώσουν το προσωπικό και επαγγελματικό τους κύρος. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος η δουλειά των μελών μας να εκτοπιστεί, αναγκάζοντάς τα να ανταγωνιστούν τις ψηφιακές ρεπλίκες τους, με ολέθριες οικονομικές συνέπειες. Υπάρχει, επίσης, ένας γενικότερος κίνδυνος στην κοινωνία, καθώς οι άνθρωποι μπορεί να οδηγηθούν στο συμπέρασμα ότι το περιεχόμενο που συναντούν ψηφιακά -ως κείμενο, ήχο ή οπτικό υλικό- αποτελεί δήθεν αυθεντική και αληθινή ανθρώπινη δημιουργία, ενώ στην πραγματικότητα είναι απλώς αποτέλεσμα δημιουργίας AI ή χειραγώγησης. Αυτή η εξαπάτηση μπορεί να έχει εκτεταμένες συνέπειες ως προς τη διάδοση της παραπληροφόρησης και τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στην αυθεντικότητα του ψηφιακού περιεχομένου.
Δεν θα πρέπει να επιτρέπεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη να αναπτύσσεται με τρόπο που να παραβλέπει τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως τα δικαιώματα των δημιουργών και ερμηνευτών, την εικόνα και τα δικαιώματα της προσωπικότητας, και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται με τρόπους που μπορεί να εξαπατούν το ευρύ κοινό. Καθώς η Νομοθετική Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη πλησιάζει στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων, οι επαγγελματίες του δημιουργικού κλάδου που εμείς εκπροσωπούμε, ζητούν να δοθεί προτεραιότητα στην απόλυτη διαφάνεια. Αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενημερωμένη συγκατάθεση και η δίκαιη αμοιβή μπορούν να συμφωνηθούν, να εφαρμοστούν αποτελεσματικά και να επιβληθούν σε σχέση, τόσο με την εισαγωγή (προστατευμένων περιεχομένων και δεδομένων που χρησιμοποιούνται στη μηχανική μάθηση), όσο και με την παραγωγή (αποτελεσμάτων / προϊόντων).
Οι δημιουργοί, οι ερμηνευτές και άλλοι εργαζόμενοι του κλάδου θα πρέπει να είναι ενήμεροι και να έχουν στη διάθεσή τους προσβάσιμα μέσα για να παρέχουν ή να αρνούνται την εξουσιοδότηση, όταν τα προστατευόμενα περιεχόμενα ή τα προσωπικά τους δεδομένα χρησιμοποιούνται ή πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτό είναι απαραίτητο για να μπορούν να συνεργάζονται, με δίκαιους όρους, με εκείνους που χρησιμοποιούν και επωφελούνται από το δημιουργικό τους περιεχόμενο και την αξία τους, καθορίζοντας πτυχές, όπως την έκταση, τον σκοπό και τη διάρκεια χρήσης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα αμείβονται για τέτοιου είδους χρήσεις. Προς το παρόν, ούτε η Οδηγία CDSM (και ειδικότερα το άρθρο 4 και ο λεγόμενος μηχανισμός ‘opt-out’), ούτε ο Κανονισμός GDPR είναι επαρκώς ενισχυμένοι σε αυτό το εντελώς νέο τεχνολογικό περιβάλλον. Είναι σημαντικό να παραδεχθούμε ότι καμία από τις προστασίες που προβλέπουν τα παραπάνω νομικά εργαλεία δεν έχει την παραμικρή πιθανότητα να λειτουργήσει εάν δεν απαιτηθεί ένα πλαίσιο αυστηρής διαφάνειας από τους προγραμματιστές της γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης.
Καλωσορίζουμε τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη συμπερίληψη ειδικών απαιτήσεων διαφάνειας στα βασικά μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική η περαιτέρω ενίσχυση αυτών των διασφαλίσεων, με την πρόβλεψη, επιπλέον, της αναπαραγωγής τυχόν προστατευόμενων έργων και τυχόν προσωπικών δεδομένων για τους σκοπούς εκπαίδευσης αυτών των μοντέλων. Η αφαίρεση και η απόσπαση [περιεχομένου] για την εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης αρχικά επιτρεπόταν για λόγους έρευνας και ανάλυσης τάσεων · σήμερα, αυτό έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της δημιουργίας περιεχομένου: η νομοθεσία πρέπει να αντανακλά αυτήν την αλλαγή στη χρήση προστατευόμενων έργων και προσωπικών δεδομένων.
Η Νομοθετική Πράξη για την AI θα πρέπει, επίσης, να επιβάλλει αυστηρές υποχρεώσεις ορατής ή/και ακουστικής επισήμανσης σε όλους τους προγραμματιστές τεχνολογίας στη γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη, προειδοποιώντας το ευρύ κοινό ότι η συγκεκριμένη παρακολούθηση, ακρόαση ή ανάγνωση έχει τροποποιηθεί ή δημιουργηθεί από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Παρότι αυτές οι υποχρεώσεις μπορεί να έχουν προσαρμοστεί στη φύση του εκάστοτε περιεχομένου ώστε να μην παρεμποδίζεται η εμπορική του εκμετάλλευση, απορρίπτουμε κατηγορηματικά τις ευρείες εξαιρέσεις που θα καθιστούσαν τις υποχρεώσεις επισήμανσης χωρίς πρακτική αξία, όπως όταν αυτές [οι εξαιρέσεις] θεωρούνται «απαραίτητες για την άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και του δικαιώματος στην ελευθερία των τεχνών και των επιστημών που εγγυάται ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ», ή «όπου το περιεχόμενο είναι μέρος ενός προφανώς δημιουργικού, σατυρικού, καλλιτεχνικού ή φανταστικού έργου».
Απευθύνουμε έκκληση στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να συμφωνήσουν σε μία ισορροπημένη νομοθετική ρύθμιση, η οποία, όχι μόνο να προάγει την πρόοδο των τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και να προωθεί την πρωτότυπη ανθρώπινη δημιουργικότητα στις κοινωνίες μας και να διαφυλάσσει τα δικαιώματα και τα βιοποριστικά μέσα των δημιουργών και των καλλιτεχνών που εκπροσωπούμε.
▪ CEATL (European Council of Literary Translators’ Associations)
www.ceatl.eu / EU Transparency Register ID: 65913704675-82
▪ ECSA (European Composer and Songwriter Alliance)
www.composeralliance.org / EU Transparency Register ID: 71423433087-91
▪ EFJ (European Federation of Journalists)
www.europeanjournalists.com / EU Transparency Register ID: 27471236588-39
▪ EGAIR (European Guild for Artificial Intelligence Regulation)
www.egair.eu / EU Transparency Register ID: 385629348610-21
▪ EWC (European Writers’ Council)
https://europeanwriterscouncil.eu / EU Transparency Register ID: 56788289570-24
▪ FERA (Federation of European Screen Directors)
https://screendirectors.eu / EU Transparency Register ID: 29280842236- 21
▪ FIA (International Federation of Actors)
www.fia-actors.com / EU Transparency Register ID: 24070646198-51
▪ FIM (International Federation of Musicians)
https://www.fim-musicians.org / EU Transparency Register ID: 01953872943-65
▪ FSE (Federation of Screenwriters in Europe)
www.federationscreenwriters.eu / EU Transparency Register ID: 642670217507-74
▪ IAO (International Artist Organisation)
www.iaomusic.org / EU Transparency Register ID: 490166825799-90
▪ IFJ (International Federation of Journalists)
www.ifj.org / EU Transparency Register ID: 999725935832-94
▪ UNI MEI - UNI - Media, Entertainment and Arts
www.uniglobalunion.org / EU Transparency Register ID: 605859248462-93
▪ UVA (United Voice Artists)
www.unitedvoiceartists.com / EU Transparency register ID: 810100650765-18
Διαβάστε την πρωτότυπη Κοινή Δήλωση (αγγλικά) πατώντας ΕΔΩ.